Bhutan

Gizli ve gizemli ülke…

Uzak doğuda Himalayalarda Çin ve Hindistan arasında sıkışmış kalmış, gizemli ve gizli bir ülke Bhutan. Etrafı yüksek dağlar ile çevrili, hatta sadece 21 pilotun iniş yapabildiği ve ülkenin %90’ının orman olduğu sıra dışı bir ülke. Bu arada komşularının nüfusları 1,5 Milyarın üzerinde olmasına rağmen Butan’ın nüfusu sadece 750.000 !

Sevgili Niko’nun fotoğraf gezginleri ile gideceğimiz tura Pala ile havaalanına giderken dahi “Ne yapacağız ya Bhutan’da, acaba gitmesek mi ?” diye sorguladığımız ve pek de istekli olarak gitmediğimiz bu turdan inanılmaz keyif aldık, harika yerler gördük ve çok keyifli dostlar edinip, bol bol güldük.

Seyahatlerde genelde gidilen ülkenin gelişmiş bir ülke mi ? Gelişmemiş bir ülke mi ? olduğu  her daim sorgulanır ve ülkemiz ile sürekli mukayese edilir. Bu bakımdan da Bhutan bize göre gelişmemiş, fakir bir ülke olarak tanımlanıyor. Evet kıyafetleri, ahşap evleri, yolları, arabaları, ufak havaalanları ile ilk intiba böyle.

Fakat o ülkeyi deneyimleyip biraz yaşayınca soru şekil değiştiriyor.

Modern olmak veya öyle gözükmek mi gelişmişlik?

Yoksa eğitim, sağlık, konaklama olanakları, işsizliğin olmaması, temiz hava, karşılıklı saygı ve ülke yaşayanlarının mutluluk oranının yüksekliği mi gelişmişlik?

Bana sorarsanız ekonomimiz ne kadar Bhutan’a göre büyük olsa da, gökdelenlerimiz, otobanlarımız, dev havaalanlarımız olsa da biz Bhutan’lıların yanında çok daha geri kalmış bir ülkeyiz. Açıkçası ben Bhutan’ın huzuruna, temizliğine ve yeşilliğine hayran oldum.

Neden derseniz işte sizi şaşırtacak birkaç veri;

·      Dünyanın TEK karbon negatif ülkesidir.

Butan, yaydığından daha fazla karbondioksit tüketen dünyanın tek karbon nötr ülkesidir.

Ülke ekoloji ve doğa konusunda çok hassas. Anayasalarında ülkenin %65’i her daim orman olacaktır maddesi var. Şu andaki oran %90. Bu arada 2015 yılında, Bhutanlı insanlar bir saat içinde 50.000 ağaç dikerek bir dünya rekoru kırdı.

·      Ülkede tüm eğitim ve sağlık ücretleri tamamen ücretsiz.

İşsizlik gibi bir sorun yok. Hiçbir iş bulunamaması durumunda devlet ev ve tarım yapıla bilinecek bir araziyi size ücretsiz veriyor. Ülkede her kes çok akıcı ve güzel bir şekilde İngilizce konuşuyor. 9 yaşında konuştuğumuz çocukların İngilizceleri ve hatta polisin İngilizcesi bizleri gerçekten çok şaşırttı.

·      1970'li yıllara kadar dünyanın geri kalanından izole edilmişti.

1974 yılında ülke, keşfedilmesinden 64 yıl sonra ilk kez yeni kralın taç giyme töreninin medyada yer almasına izin verdi. Buna rağmen ülkede şu an her yerde internet var, dünyaya açıklar ve maalesef bizim ülkemizde yaşanan beyin göçü kesinlikle yok !

·      Butan'da trafik ışıkları yoktur.

Çok şaşırtıcı değil mi ? Işık yok ama eğitim ve saygı var.

Adımınız atar atmaz tüm araçlar durup size yol veriyorlar. Aynı şekilde bir birlerine karşı da çok saygılılar. Kuralların insanı kısıtlamak için olmadığını düzen ve huzur için olduğunu biliyor ve saygıyla uyguluyorlar.

·      Kral demokrasi uğruna tahttan çekildi.

İnanamadınız ve tekrar okudunuz değil mi ? :-)

Koltuk sevdası olmadığı gibi ve hatta halk demokrasiyi istemeyip krallığın devamında ısrar etmesine rağmen mevcut Kral gelecekte Butan'ın iyi ve dürüst bir kralı olmayabileceğini fark etti. Bu nedenle demokrasiyi tercih etti ve 2005 yılında anayasanın kabul edilmesiyle birlikte seçimler düzenleyerek Butan'ı ısrarla demokrasiye dönüştürdü.

Kralın diplomasını sorarsanız. Kendisi Oxford mezunu tek eşli ve iki çocuk sahibi. Ülkenin festivallerini sarayının bahçesinde düzenletiyor ve kendisi koruması bir şekilde sokaklarda geziyor. Tüm Bhutanlıların çok sevdiği bir kişilik.

·      Butan plastik kullanımının yasaklandığını ilan etti.

·      Butan dünyada televizyonu tanıtan son ülkeydi.

Butan ilk televizyonunu 1990 yılında aldı. Belki de bu sayede okuyan bir toplum oldular kim bilir ?!

Gezimizde gördüğümüz çok şık ve büyük binanın ne olduğunu sorduğumuzda aldığımız “Çocuk Kütüphanesi” cevabı gerçekten enteresan ve şaşırtıcıydı.

·      2019'da Butan eşcinselliği suç olmaktan çıkardı.

Kanunlar ile yasallaştıran nadir ülkelerden.

·      Herhangi bir şeyi öldürmek yasalara aykırıdır.

Butan bu nedenle hayvanlara değer veren bir ülke. Butan'da hiçbir hayvanın veya kuşun öldürülmesine izin verilmiyor. Hayvancılık yapılıyor ama yiyecek et ülkeye ithal ediliyor.

·      Turist sayısına kota ve vergi koyan tek ülke.

Ekonomik olarak zengin bir ülke olmamasına rağmen Turist sayısında her yıl kota koyarak sınırlı sayıda turist ve her turist için günlük 100 USD vergi almaktadır.

Gel ne olursan ol gel ve her şey dahil bir hafta 150€ kampanyalarına alışık bir ülke olarak ne kadar şaşırtıcı değil mi ? :-)

Fakat tüm bunlardan bağımsız beni en çok şaşırtan tarafı ülkede Mutluluk Bakanlığı var ve Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) terimine benzer şekilde, Gayri Safi Milli Mutluluğu ölçüyorlar. Böylece, yaşam kalitesi finansal ve mental değerler arasındaki denge ile belirleniyor.

Kendilerine de “Kingdom of happiness” diyorlar.

GNH “Gross National Happiness”

Dokuz kurucu alanını içermektedir. Bunlar psikolojik refah, sağlık, zaman kullanımı ve denge, eğitim, kültürel çeşitlilik ve dayanıklılık, iyi yönetişim, toplumsal canlılık, ekolojik çeşitlilik ve dayanıklılık ve yaşam standardıdır.

Alt ölçüm alanları ile toplam 33 GNH koşulunu içermektedir.

Ve ülkede alınan tüm kanun ve uygulamalar bu ölçüme uygun bir şekilde yapılıyor.

Fotograf açısından da çok zengin bir ülke Butan.

Tapınakları, yerel kıyafetli insan portreleri, Monkları, renkli mantra bayrakları, “wihing Wheel” ve doğal güzellikleri ile bizlere çok farklı ve keyifli kareler sunuyor.

Ayrıca “Fallus”, Butan'da kötülükten korunmayı ve iyi şansı temsil eden gizli bir amblemdir. Butan halkı nesillerdir bu düşünceye sahip. Ayrıca fallusu doğurganlığın sembolü olarak da görüyorlar. Bu penis resimlerini, evlerin girişlerinde, duvarlarda, sokaklarda her yerde görebilirsiniz.

Dünya çok hızlı değişmekte ve modernlik her yeri ele geçirip, bir çok ülke gittikçe bir birine benzemekte. 

Bu nedenle Butan değişime ayak uydurmadan muhakkak ziyaret edilip görülmesi gereken bir ülke diye düşünüyor ve tavsiye ediyorum.